Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), bireyin yaşamını tehdit eden ya da aşırı stres ve korku yaratan travmatik bir olay sonrasında gelişen bir ruhsal bozukluktur. Bu tür olaylar, bireyin psikolojik dengesi üzerinde derin etkiler bırakabilir ve kişinin travmatik deneyimi tekrar yaşamasına, sürekli bir endişe içinde olmasına yol açabilir. Samsun’da psikolojik destek almak, TSSB’nin belirtilerini yönetmek ve tedavi sürecini etkili bir şekilde sürdürmek için önemli bir adımdır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nedir?
TSSB, genellikle bir kaza, doğal afet, şiddet, savaş, saldırı veya ciddi bir kayıp gibi ağır bir travmatik olay sonrasında gelişir. Kişi bu olaydan sonra sürekli olarak korku, kaygı ve güvensizlik hisseder. Bu durum, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve psikolojik yardım almayı gerektirir. TSSB, travma sonrası birkaç hafta içinde gelişebileceği gibi, bazen aylar ya da yıllar sonra da ortaya çıkabilir.
TSSB Belirtileri
TSSB’nin belirtileri hem fiziksel hem de duygusal düzeyde kendini gösterir ve genellikle dört ana kategoriye ayrılır:
1. Yeniden Yaşama (Intrüzyon) Belirtileri
Kişi, travmatik olayı zihinsel olarak tekrar tekrar yaşar. Bu belirtiler oldukça rahatsız edici olabilir ve bireyin travmayı sürekli hatırlamasına neden olur.
- Flashbackler: Travmatik olayın sanki yeniden yaşanıyormuş gibi hissedilmesi.
- Kabuslar: Travmayla ilgili sık sık tekrarlayan kötü rüyalar.
- Rahatsız edici hatıralar: Travmanın düşünmeden akla gelmesi ve huzursuzluk yaratması.
- Fiziksel tepkiler: Travmayı hatırlatan bir durum karşısında terleme, titreme, kalp çarpıntısı gibi belirtiler.
2. Kaçınma Belirtileri
Kişi, travmatik olayı hatırlatan yerlerden, insanlardan ve durumlardan kaçınmaya çalışır. Bu davranış, kişinin sosyal yaşamını ve genel işlevselliğini kısıtlayabilir.
- Travmayı hatırlatan durumlardan kaçınma: Olayı hatırlatan yerlerden, kişilerden veya aktivitelerden kaçınma.
- Duygusal kopukluk: Çevresindeki insanlarla olan duygusal bağları zayıflatma ve içine kapanma.
- İlgi kaybı: Daha önce keyif alınan aktivitelere karşı ilginin azalması.
3. Aşırı Uyarılma (Hiper-uyanıklık) Belirtileri
Kişi sürekli olarak tetikte ve endişeli bir halde olabilir. Bu belirtiler, kişinin rahatlamasını zorlaştırır ve sürekli bir stres halinde olmasına neden olur.
- Uykusuzluk: Uykuya dalmada veya uykuyu sürdürmede zorluk çekme.
- Sinirlilik ve öfke patlamaları: Küçük olaylara bile aşırı tepkiler verme.
- Aşırı irkilme: Ani sesler veya hareketlerle aşırı tepki verme.
- Odaklanma sorunları: Dikkatini toplamakta güçlük çekme.
4. Duygusal ve Bilişsel Değişiklikler
TSSB, bireyin duygusal ve zihinsel durumunu olumsuz yönde etkileyebilir. Bu belirtiler, kişinin dünyayı ve kendisini nasıl algıladığını değiştirebilir.
- Negatif düşünceler: Kişi, kendisi, başkaları ya da dünya hakkında sürekli olumsuz düşünceler geliştirebilir.
- Suçluluk ve utanç duyguları: Travmatik olayla ilgili suçluluk veya utanç hissetme.
- Anı boşlukları: Travmayla ilgili bazı anıları hatırlamakta zorluk çekme.
- Güvensizlik: İnsanlara karşı sürekli bir güvensizlik ve korku duyma.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavi Süreci
TSSB tedavisinde, bireyin travmatik olayı işleyip bu olayla başa çıkma becerilerini geliştirmesi amaçlanır. Tedavi, kişinin belirtilerini hafifletmek, yaşam kalitesini artırmak ve geçmiş travmayı sağlıklı bir şekilde aşmasına yardımcı olmak için yapılandırılır. İşte TSSB tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler:
1. Psikoterapi
Psikoterapi, TSSB tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bu süreçte yaygın olarak kullanılır. BDT, kişinin travmatik olaya dair olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeye ve bu düşüncelerle başa çıkma stratejileri geliştirmeye odaklanır.
- Maruz bırakma terapisi: Kişi, kontrollü bir ortamda travmatik olayla ilgili anılara ve duygulara tekrar maruz bırakılır. Bu süreç, travmanın duygusal etkisini azaltmayı hedefler.
- Bilişsel yeniden yapılandırma: Kişi, travmatik olaya dair hatalı düşüncelerini ve inançlarını sorgulayıp değiştirmeye teşvik edilir.
- Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR): EMDR, travmatik anıların işlenmesine yardımcı olan bir tekniktir. Kişi, terapistin rehberliğinde belirli göz hareketleri yaparken travmatik anıları yeniden işler.
2. İlaç Tedavisi
Bazı durumlarda, TSSB tedavisinde ilaç tedavisi de kullanılabilir. Antidepresanlar ve anksiyolitikler, kişinin kaygı ve depresyon belirtilerini hafifletebilir. İlaç tedavisi, genellikle psikoterapi ile birlikte uygulanır ve mutlaka bir psikiyatrist tarafından reçete edilmelidir.
- SSRI ve SNRI antidepresanlar: Bu ilaçlar, beynin kimyasal dengesini düzenleyerek ruh hali üzerinde olumlu etkiler sağlar.
- Anksiyolitikler: Kısa süreli kullanımda anksiyete belirtilerini hafifletmek için reçete edilebilir.
3. Destek Grupları
TSSB yaşayan bireyler, destek gruplarına katılarak benzer deneyimlere sahip kişilerle bir araya gelebilirler. Bu gruplar, kişinin yalnız olmadığını fark etmesine ve başa çıkma stratejilerini öğrenmesine yardımcı olabilir. Destek grupları, TSSB tedavi sürecinde önemli bir destek unsuru olabilir.
4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
TSSB ile başa çıkarken, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek tedavi sürecini destekleyebilir. Düzenli egzersiz, yeterli uyku, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi teknikleri, belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilir.
- Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, stres hormonlarının azalmasına ve ruh halinin düzelmesine katkı sağlar.
- Rahatlama teknikleri: Yoga, meditasyon ve derin nefes egzersizleri, stres ve kaygıyı yönetmede etkili olabilir.
Samsun’da TSSB İçin Psikolojik Destek
Samsun’da TSSB yaşayan bireyler için profesyonel psikolojik destek almak, travmayla başa çıkma sürecini kolaylaştırır. Venüs Psikoloji olarak, TSSB tedavisi konusunda uzman ekibimizle yanınızdayız. Psikoterapi, ilaç tedavisi ve destekleyici yöntemlerle travmanın üstesinden gelmeniz için rehberlik sunuyoruz.
Samsun psikolog arayışınızda TSSB tedavi seçenekleri ve diğer psikolojik destek hizmetlerimiz hakkında daha fazla bilgi almak için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
İletişim Bilgileri:
Uzman Psikolog Mehmet AKKURT:
0545 553 50 55
Uzman Psikolog Tansu AKOT AKKURT:
0545 553 50 55
Adres: Güzelyalı Mahallesi 3021. Sokak No:1/1 Daire:1
Atakum/SAMSUN (Atakent – Tv Sapağı)
